Chapter 41

And it came to pass at the end of two full years, that Pharaoh dreamed: and, behold, he stood by the river.

En het geschiedde ten einde van twee volle jaren, dat Farao droomde, en ziet, hijstond aan de rivier.

And, behold, there came up out of the river seven well favoured kine and fatfleshed; and they fed in a meadow.

En ziet, uit de rivier kwamen op zeven koeien, schoon van aanzien, en vet vanvlees, en zij weidden in het gras.

And, behold, seven other kine came up after them out of the river, ill favoured and leanfleshed; and stood by the other kine upon the brink of the river.

En ziet, zeven andere koeien kwamen na die op uit de rivier, lelijk van aanzien, endun van vlees; en zij stonden bij de andere koeien aan den oever der rivier.

And the ill favoured and leanfleshed kine did eat up the seven well favoured and fat kine. So Pharaoh awoke.

En die koeien, lelijk van aanzien, en dun van vlees, aten op die zeven koeien,schoon van aanzien en vet. Toen ontwaakte Farao.

And he slept and dreamed the second time: and, behold, seven ears of corn came up upon one stalk, rank and good.

Daarna sliep hij en droomde andermaal; en ziet, zeven aren rezen op, in een halm,vet en goed.

And, behold, seven thin ears and blasted with the east wind sprung up after them.

En ziet, zeven dunne en van den oostenwind verzengde aren schoten na dezelveuit.

And the seven thin ears devoured the seven rank and full ears. And Pharaoh awoke, and, behold, it was a dream.

En de dunne aren verslonden de zeven vette en volle aren. Toen ontwaakteFarao, en ziet, het was een droom.

And it came to pass in the morning that his spirit was troubled; and he sent and called for all the magicians of Egypt, and all the wise men thereof: and Pharaoh told them his dream; but there was none that could interpret them unto Pharaoh.

En het geschiedde in den morgenstond, dat zijn geest verslagen was, en hij zondheen, en riep al de tovenaars van Egypte, en al de wijzen, die daarin waren; enFarao vertelde hun zijn droom; maar er was niemand, die ze aan Farao uitlegde.

Then spake the chief butler unto Pharaoh, saying, I do remember my faults this day:

Toen sprak de overste der schenkers tot Farao, zeggende: Ik gedenk heden aanmijn zonden.

Pharaoh was wroth with his servants, and put me in ward in the captain of the guard's house, both me and the chief baker:

Farao was zeer vertoornd op zijn dienaars, en leverde mij in bewaring ten huizevan den overste der trawanten, mij en den overste der bakkers.

And we dreamed a dream in one night, I and he; we dreamed each man according to the interpretation of his dream.

En in een nacht droomden wij een droom, ik en hij; wij droomden elk naar deuitlegging zijns drooms.

And there was there with us a young man, an Hebrew, servant to the captain of the guard; and we told him, and he interpreted to us our dreams; to each man according to his dream he did interpret.

En aldaar was bij ons een Hebreeuws jongeling, een knecht van den overste dertrawanten; en wij vertelden ze hem, en hij legde ons onze dromen uit; een iederlegde hij ze uit, naar zijn droom.

And it came to pass, as he interpreted to us, so it was; me he restored unto mine office, and him he hanged.

En gelijk hij ons uitlegde, alzo is het geschied; mij heeft hij hersteld in mijn staat,en hem gehangen.

Then Pharaoh sent and called Joseph, and they brought him hastily out of the dungeon: and he shaved himself, and changed his raiment, and came in unto Pharaoh.

Toen zond Farao en riep Jozef en zij deden hem haastelijk uit den kuil komen; enmen schoor hem, en men veranderde zijn klederen; en hij kwam tot Farao.

And Pharaoh said unto Joseph, I have dreamed a dream, and there is none that can interpret it: and I have heard say of thee, that thou canst understand a dream to interpret it.

En Farao sprak tot Jozef: Ik heb een droom gedroomd, en er is niemand, die hemuitlegge; maar ik heb van u horen zeggen, als gij een droom hoort, dat gij hemuitlegt.

And Joseph answered Pharaoh, saying, It is not in me: God shall give Pharaoh an answer of peace.

En Jozef antwoordde Farao, zeggende: Het is buiten mij! God zal Farao'swelstand aanzeggen.

And Pharaoh said unto Joseph, In my dream, behold, I stood upon the bank of the river:

Toen sprak Farao tot Jozef: Zie, in mijn droom stond ik aan den oever der rivier;

And, behold, there came up out of the river seven kine, fatfleshed and well favoured; and they fed in a meadow:

En zie, uit de rivier kwamen op zeven koeien, vet van vlees en schoon vangedaante, en zij weidden in het gras.

And, behold, seven other kine came up after them, poor and very ill favoured and leanfleshed, such as I never saw in all the land of Egypt for badness:

En zie, zeven andere koeien kwamen op na deze, mager en zeer lelijk vangedaante, rank van vlees; ik heb dergelijke van lelijkheid niet gezien in het ganseEgypteland.

And the lean and the ill favoured kine did eat up the first seven fat kine:

En die ranke en lelijke koeien aten die eerste zeven vette koeien op;

And when they had eaten them up, it could not be known that they had eaten them; but they were still ill favoured, as at the beginning. So I awoke.

Dewelke in haar buik inkwamen; maar men merkte niet, dat ze in haar buikingekomen waren; want haar aanzien was lelijk, gelijk als in het begin. Toenontwaakte ik.

And I saw in my dream, and, behold, seven ears came up in one stalk, full and good:

Daarna zag ik in mijn droom, en zie zeven aren rezen op in een halm, vol en goed.

And, behold, seven ears, withered, thin, and blasted with the east wind, sprung up after them:

En zie, zeven dorre, dunne en van den oostenwind verzengde aren, schoten nadezelve uit;

And the thin ears devoured the seven good ears: and I told this unto the magicians; but there was none that could declare it to me.

En de zeven dunne aren verslonden die zeven goede aren. En ik heb het dentovenaars gezegd; maar er was niemand, die het mij verklaarde.

And Joseph said unto Pharaoh, The dream of Pharaoh is one: God hath shewed Pharaoh what he is about to do.

Toen zeide Jozef tot Farao: De droom van Farao is een; hetgeen God is doende,heeft Hij Farao te kennen gegeven.

The seven good kine are seven years; and the seven good ears are seven years: the dream is one.

Die zeven schone koeien zijn zeven jaren; die zeven schone aren zijn ook zevenjaren; de droom is een.

And the seven thin and ill favoured kine that came up after them are seven years; and the seven empty ears blasted with the east wind shall be seven years of famine.

En die zeven ranke en lelijke koeien, die na gene opkwamen, zijn zeven jaren; endie zeven ranke van den oostenwind verzengde aren zullen zeven jaren deshongers wezen.

This is the thing which I have spoken unto Pharaoh: What God is about to do he sheweth unto Pharaoh.

Dit is het woord, hetwelk ik tot Farao gesproken heb: hetgeen God is doende,heeft Hij Farao vertoond.

Behold, there come seven years of great plenty throughout all the land of Egypt:

Zie, de zeven aankomende jaren, zal er grote overvloed in het ganse land vanEgypte zijn.

And there shall arise after them seven years of famine; and all the plenty shall be forgotten in the land of Egypt; and the famine shall consume the land;

Maar na dezelve zullen er opstaan zeven jaren des hongers; dan zal in het land vanEgypte al die overvloed vergeten worden; en de honger zal het land verteren.

And the plenty shall not be known in the land by reason of that famine following; for it shall be very grievous.

Ook zal de overvloed in het land niet gemerkt worden, vanwege dienzelvenhonger, die daarna wezen zal; want hij zal zeer zwaar zijn.

And for that the dream was doubled unto Pharaoh twice; it is because the thing is established by God, and God will shortly bring it to pass.

En aangaande, dat die droom aan Farao ten tweeden maal is herhaald, is, omdatde zaak van God vastbesloten is, en dat God haast, om dezelve te doen.

Now therefore let Pharaoh look out a man discreet and wise, and set him over the land of Egypt.

Zo zie nu Farao naar een verstandigen en wijzen man, en zette hem over het landvan Egypte.

Let Pharaoh do this, and let him appoint officers over the land, and take up the fifth part of the land of Egypt in the seven plenteous years.

Farao doe zo, en bestelle opzieners over het land; en neme het vijfde deel deslands van Egypte in de zeven jaren des overvloeds.

And let them gather all the food of those good years that come, and lay up corn under the hand of Pharaoh, and let them keep food in the cities.

En dat zij alle spijze van deze aankomende goede jaren verzamelen, en korenopleggen, onder de hand van Farao, tot spijze in de steden, en bewaren het.

And that food shall be for store to the land against the seven years of famine, which shall be in the land of Egypt; that the land perish not through the famine.

Zo zal de spijze zijn tot voorraad voor het land, voor zeven jaren des hongers, diein Egypteland wezen zullen; opdat het land van honger niet verga.

And the thing was good in the eyes of Pharaoh, and in the eyes of all his servants.

En dit woord was goed in de ogen van Farao, en in de ogen van al zijn knechten.

And Pharaoh said unto his servants, Can we find such a one as this is, a man in whom the Spirit of God is?

Zo zeide Farao tot zijn knechten: Zouden wij wel een man vinden als deze, inwelken Gods Geest is?

And Pharaoh said unto Joseph, Forasmuch as God hath shewed thee all this, there is none so discreet and wise as thou art:

Daarna zeide Farao tot Jozef: Naardien dat God u dit alles heeft verkondigd, zo iser niemand zo verstandig en wijs, als gij.

Thou shalt be over my house, and according unto thy word shall all my people be ruled: only in the throne will I be greater than thou.

Gij zult over mijn huis zijn, en op uw bevel zal al mijn volk de hand kussen; alleendezen troon zal ik groter zijn dan gij.

And Pharaoh said unto Joseph, See, I have set thee over all the land of Egypt.

Voorts sprak Farao tot Jozef: Zie, ik heb u over gans Egypteland gesteld.

And Pharaoh took off his ring from his hand, and put it upon Joseph's hand, and arrayed him in vestures of fine linen, and put a gold chain about his neck;

En Farao nam zijn ring van zijn hand af, en deed hem aan Jozefs hand, en liet hemfijne linnen klederen aantrekken, en legde hem een gouden keten aan zijn hals;

And he made him to ride in the second chariot which he had; and they cried before him, Bow the knee: and he made him ruler over all the land of Egypt.

En hij deed hem rijden op den tweeden wagen, dien hij had; en zij riepen voor zijnaangezicht: Knielt! Alzo stelde hij hem over gans Egypteland.

And Pharaoh said unto Joseph, I am Pharaoh, and without thee shall no man lift up his hand or foot in all the land of Egypt.

En Farao zeide tot Jozef: Ik ben Farao! doch zonder u zal niemand zijn hand ofzijn voet opheffen in gans Egypteland.

And Pharaoh called Joseph's name Zaphnathpaaneah; and he gave him to wife Asenath the daughter of Potipherah priest of On. And Joseph went out over all the land of Egypt.

En Farao noemde Jozefs naam Zafnath Paaneah, en gaf hem Asnath, de dochtervan Potifera, overste van On, tot een vrouw; en Jozef toog uit door het land vanEgypte.

And Joseph was thirty years old when he stood before Pharaoh king of Egypt. And Joseph went out from the presence of Pharaoh, and went throughout all the land of Egypt.

Jozef nu was dertig jaren oud, als hij stond voor het aangezicht van Farao, koningvan Egypte; en Jozef ging uit van Farao's aangezicht, en hij toog door gansEgypteland.

And in the seven plenteous years the earth brought forth by handfuls.

En het land bracht voort, in de zeven jaren des overvloeds, bij handvollen.

And he gathered up all the food of the seven years, which were in the land of Egypt, and laid up the food in the cities: the food of the field, which was round about every city, laid he up in the same.

En hij vergaderde alle spijze der zeven jaren, die in Egypteland was, en deed despijze in de steden; de spijze van het veld van elke stad, hetwelk rondom haarwas, deed hij daarbinnen.

And Joseph gathered corn as the sand of the sea, very much, until he left numbering; for it was without number.

Alzo bracht Jozef zeer veel koren bijeen, als het zand der zee, totdat men ophieldte tellen: want daarvan was geen getal.

And unto Joseph were born two sons before the years of famine came, which Asenath the daughter of Potipherah priest of On bare unto him.

En Jozef werden twee zonen geboren, eer er een jaar des hongers aankwam, dieAsnath, de dochter van Potifera, overste van On, hem baarde.

And Joseph called the name of the firstborn Manasseh: For God, said he, hath made me forget all my toil, and all my father's house.

En Jozef noemde den naam des eerstgeborenen Manasse; want, zeide hij, Godheeft mij doen vergeten al mijn moeite, en het ganse huis mijns vaders.

And the name of the second called he Ephraim: For God hath caused me to be fruitful in the land of my affliction.

En den naam des tweeden noemde hij Efraim; want, zeide hij, God heeft mijdoen wassen in het land mijner verdrukking.

And the seven years of plenteousness, that was in the land of Egypt, were ended.

Toen eindigden de zeven jaren des overvloeds, die in Egypte geweest was.

And the seven years of dearth began to come, according as Joseph had said: and the dearth was in all lands; but in all the land of Egypt there was bread.

En de zeven jaren des hongers begonnen aan te komen, gelijk als Jozef gezegdhad. En er was honger in al de landen; maar in gans Egypteland was brood.

And when all the land of Egypt was famished, the people cried to Pharaoh for bread: and Pharaoh said unto all the Egyptians, Go unto Joseph; what he saith to you, do.

Als nu gans Egypteland hongerde, riep het volk tot Farao om brood; en Faraozeide tot alle Egyptenaren: Gaat tot Jozef, doet wat hij u zegt.

And the famine was over all the face of the earth: And Joseph opened all the storehouses, and sold unto the Egyptians; and the famine waxed sore in the land of Egypt.

Als dan honger over het ganse land was, zo opende Jozef alles, waarin iets was,en verkocht aan de Egyptenaren; want de honger was sterk in Egypteland.

And all countries came into Egypt to Joseph for to buy corn; because that the famine was so sore in all lands.

En alle landen kwamen in Egypte tot Jozef, om te kopen; want de honger wassterk in alle landen.